CDA Partijncongres 4 juni, 2016 Utrecht. Integratie.
Dzsingisz Gabor, voorzitter VON
VON Vluchtelingen Organisaties Nederland is een landelijke koepel van vluchtelingen.
Opgericht 30 jaar geleden door 7 vluchtelingen organisaties.
Inmiddels hebben wij een zeer brede infrastructuur, bestaande uit 50 landelijke organisaties met circa 300 lokale groeperingen.
Wij richten ons uitsluitend op de integratie van statushouders.
Het betreft circa 300.000 mensen. Erkende legale vluchtelingen, het merendeel mensen die al langer dan 15 jaar in Nederland zijn.
Zij zijn gevlucht omdat zij gegronde redenen hadden te moeten vrezen dat zij vervolgd zullen worden om hun ras, godsdienst, nationaliteit, het behoren tot een sociale groep, hun seksuele geaardheid of politieke overtuiging.
De grootste groepen komen uit: Irak 52.000, Afganistan 38.000, Iran 31.000, Somalie 28.000, Turkije 25.000. Uit Irak en Turkije voornamelijk Koerden.
VON is een mensenrechten organisatie met als centrale uitgangspunten de universele waarden: mensenrechten, vrijheid, gelijkwaardigheid van alle mensen, en bestrijdt alle vormen van discriminatie.
In 30 jaar hebben wij meer dan 25 publikaties, duizenden workshops, honderden cursussen en tientallen projecten gerealiseerd.
Sinds eind vorig jaar zitten wij ook in de taskforce van minister Asscher die zich bezig houdt met het vluchtelingen vraagstuk .
Bijna wekelijks worden wij gevraagd om zitting te nemen in een brainstorm sessie of een overleg stuatie.
Wat lang niet wil zeggen dat onze inbreng resultaat heeft.
Het tegendeel is eerder waar.
—————
Eerst moet ik een paar opmerkingen maken over het voortraject van de integratie.
Het nederlands systeem, dat officieel 18 maanden neemt voor het beoordelen van een asielaanvraag zet de asylant op een geweldige achterstand.
Voor betrokkenen is dit een periode van stilstand, verloren tijd. Je mag de taal niet leren, je mag niets zinnigs doen, je moet anderhalf jaar doelloos rondhangen.
Je voelt je nutteloos. Vraag: Zijn wij echt niet in staat om de toestroom van vluchtelingen anders te organiseren? Onze ambassades in Turkije, Libanon en Jordanie kunnen ermee belast en ervoor uitgerust worden om asielaanvragen ter plekke te beoordelen en af te handelen.
Het menselijk leed voor al diegenen die geen recht hebben op asiel wordt dan voorkomen.
Het draagvlak voor het vluchtelingenbeleid zou dan niet verder eroderen. Het integratie proces zou dan op de eerste dag van aankomst in Nederland kunnen beginnen.
Een vreugdevolle dag met een positieve droomstart in je nieuwe land.
Daarbij zou gebruik gemaakt kunnen worden van de kennis van die uitstekend geintegreerde vluchtelingn die al tientallen jaren in ons land zijn.
Zij spreken de taal van de nieuwkomers, kennen hun cultuur en zijn geengageerde mensenrechtenactivisten.
—————–
Ik kom nu bij de integratie van statushouders.
Wat mij in de hele gang van zaken opvalt is de overdreven verwachting van het integreren in het arbeidsproces van de statushouder en de verwachting die men heeft van de aanpak om de taal te leren.
Wat dat laatste betreft spreekt de eerste rapportage drie jaar na de invoering van de Integratie wet, die in april verscheen boekdelen.
Na drie jaar slaagt de helft van de statushouders er niet in om een eenvoudig taalexamen te halen.
Kennelijk mankeert er iets aan de manier waarop wij de nederlandse taal proberen over te brengen.
En zonder een goede beheersing van de taal kom je nergens in het arbeidsproces.
Wat mij de meeste zorgen baart is het feit dat het naar mijn mening meest belangrijke aspekt van de integratie, namelijk de sociaal culturele integratie, de minste aandacht krijgt.
Het thema waarbij het overbrengen en afstemmen op de universele waarden essentieel is.
In de participatieverklaring die de statushouder moet ondertekenen verplicht men zich tot deelname aan één workshop over normen en waarden.
Meestal van twee uur, waarbij men vertrouwd wordt gemaakt met de normen en waarden van ons land.
Een geslaagde sociaal culturele integratie is een langdurig proces, dat vele jaren van intensieve inspanning van beide partijen vereist.
Dat kun je echt niet afdoen met een twee uur durende workshop.
Te meer daar de huidige vluchtelingenstroom hoofdzakelijk uit landen met een heel ander waardenstelsel komt.
Een waardenstelsel waar de islamitische cultuur de hoofdstroming is.
90% van de bij VON aangesloten vluchtelingen is juist gevlucht voor de onderdrukking, de discriminatie en de vervolging in die landen.
Weet dus uit eigen ervaring waarom zij zijn gevlucht.
Volgens de visie van VON zijn er drie onlosmakelijke elementen die tesamen de integratie slaagkans bepalen.
- Het individueel profiel: leeftijd, vooropleiding, sekse, mentale sterkte
- De culturele bagage: waarden en normen en gedragspatronen die iemand heeft,
- De factoren in de ontvangende samenleving: regelgeving , draagvlak.
De benadering dient zich integraal op alle drie te richten.
De taal uitstekend leren, een baan hebben of een opleiding is uiteraard belangrijk, maar integratie behelst meer.
Integratie betekent dat iemand echt deel uit maakt van deze samenleving, niet alleen als doelgroep van instanties of beleid maar als zelfstandige nieuwe Nederlander.
Dat kan alleen door sociaal culturele integratie.
VON is de enige organisatie die zich hier systematisch voor inzet.
Onze programmalijn van changemakers is nu al 10 jaar oud.
Projecten als antiradicalisering, bestrijden van homofobie, tegengaan van eergerelateerd geweld, bestrijden van culturele obstakels die belemmerend zijn op het werk in sociale contacten of in het onderwijs.
Een van de grote problemen die wij ervaren is het feit dat het concept VRIJHEID veelal onbekend is voor de nieuwkomers.
Veel nieuwkomers leven nog steeds in hun eigen culturele enclave, een soort culturele apartheid, die VON met onze programma’s probeert te doorbreken.
De maatregelen van minister Asscher zijn goed bedoeld maar oppervlakkig.
Ik noemde al de ridicule aanpak van de normen en waarden problematiek via een twee uur durende workshop.
Het slagen van integratie hangt af van de mate waarin wij samen met de statushouder erin slagen de culturele afstand te overbruggen.
Bij de gemeenten zit naar mijn mening de maatschappelijke begeleiding in goede handen.
In een langdurig proces kan men met eigen programma’s aan de sociaal culturele integratie inhoud geven door de jaren heen. VON heeft getrainde vluchtelingen en kant en klare programma’s en kan U desgevraagd bijstaan.
Het per gemeente vormen van een kring van betrokken ervaren mensen waaronder een aantal goed geintegreerde vluchtelingen die meedenken bij het integratieproces breng U lichtjaren verder dan waar wij nu staan.
